Ashes to ashes 

De grijswaarden van een Nachtreis

Afgelopen weekend opende in het KMSKA de nieuwe expo van Hans Op de Beeck. Met “Nachtreis” beland je in een scenografisch droomlandschap waarin monochroom grijze sculpturen met talloze kunstreferenties de hoofdrol spelen. Een uniek Gesamtkunstwerk met als apotheose de bedwelmende film “Staging Silence” waarin op consistente wijze diverse ingenieuze sets worden opgebouwd en terug afgebroken. Soms met niet meer dan wat zand en een gietertje. Meer heb je niet nodig om de wereld na te bouwen.

Het geheel ademt rust. Al bij de eerste kamer wordt de toon gezet, met als centrale figuur een meisje dat bellen blaast, wat voor een mooi schaduwspel zorgt. De piekfijne belichting, het subtiele spel van de grijswaarden en de transparantie van de luchtbellen creëren zo een prachtig stilleven. Wie lang blijft kijken, voelt de figuren – in de met as bedekte landschappen, soms bewegen. Alsof je net de Styx bent overgestoken.

De bevreemdende scènes uit de Nachtreis geven zo op geheel unieke wijze een nieuwe dimensie aan het begrip “stil leven”. Maar het is de totaalervaring van haarscherpe sculpturen, uitvergrote elementen, grijstinten en de meditatieve muziek die je al snel doen wegdromen en je meenemen op een eigenzinnige trip. Qua kunstinstallatie is de schaal vrij ongezien en heeft het – door zijn attributen buiten proportie – bij momenten iets weg van een verlaten Efteling. De ruimtelijkheid van het KMSKA laten het geheel dan ook prachtig tot zijn recht komen, waardoor de volledige setting de kwaliteit heeft van een Tate Modern of MoMa expo waarin evenzeer het immersieve en de beleving centraal staan.

Ondergedompeld wandel je door het kunstwerk en kan je niet anders dan volledig opgaan in het decor tot je zelf een deel wordt van de Nachtreis. Verrassend hoeveel kleurschakeringen er in grijs kunnen zitten en hoe de samenkomst tussen het stille, het speelse, het lugubere, het doodse, toch een louterende werking kan hebben. In een sacrale sfeer die je doet schuifelen en fluisteren, om zo de slapende sculpturen niet te ontwaken.

Qua nacht in het museum, kan dit tellen.